Asbest. Het is een woord dat wordt gevreesd door bouwvakkers, vastgoedeigenaren en samenwonenden in heel Nederland. Iedereen kent de beruchte status van dit materiaal en de term is langzaam uitgegroeid tot een verboden woord. De belangrijkste reden voor deze angst is de algemeen geaccepteerde relatie tussen asbest en verschillende gezondheidsrisico’s.
Toch is er geen reden om bang te zijn voor asbest, zolang je maar weet wat het is en wat je ermee moet doen als je het tegenkomt. Daarom duiken we in dit artikel dieper in de wereld van asbest. Hier lees je precies wat asbest is en hoe je er op een verantwoorde manier mee omgaat. Ontdek het zelf en lees snel verder.
Waarom is asbest een probleem?
Laten we beginnen met de vraag: wat is asbest en waarom is het zo problematisch?
Asbest is een verzamelnaam voor een groep mineralen die in de natuur voorkomen als vezels. Deze vezels zijn sterk, slijtvast en hittebestendig, waardoor ze in het verleden op grote schaal werden gebruikt in een reeks bouw- en industriële toepassingen. Veelvoorkomende toepassingen waren onder andere isolatiematerialen, dakbedekking, vloertegels en remblokken.
De asbestvezels zijn zo klein en licht dat ze gemakkelijk door de lucht kunnen worden getransporteerd. Wanneer deze vezels worden ingeademd, kunnen ze vast komen te zitten in de longen en op termijn ernstige gezondheidsproblemen veroorzaken.
Pas in de late twintigste eeuw werd duidelijk hoe schadelijk asbest kan zijn voor de gezondheid. Blootstelling aan asbest is in verband gebracht met aandoeningen zoals asbestose, longkanker en mesothelioom. Door deze gezondheidsrisico’s zijn veel landen overgegaan tot een volledig verbod of strikte regelgeving omtrent het gebruik, de productie en de verwijdering van asbest.
Hoe herken ik asbest?
Het herkennen van asbest kan uitdagend zijn, vooral omdat het in verschillende vormen en producten voorkomt. Veel materialen die asbest bevatten, zien er op het eerste gezicht niet anders uit dan die zonder asbest. Desondanks zijn er enkele aanwijzingen en overwegingen waarmee je rekening kunt houden:
- Leeftijd van het gebouw of object: Asbest werd voornamelijk gebruikt tussen 1960 en 1994. Als je gebouw of object uit deze periode stamt, is er een hogere kans dat er asbest in verwerkt is.
- Type materialen: Er zijn bepaalde bouwmaterialen waarin asbest vaak werd gebruikt. Denk hierbij aan golfplaten, oude vloertegels, schoorsteenpijpen, isolatiemateriaal rond verwarmingsbuizen, en bepaalde soorten plafondplaten.
- Uiterlijk: Asbestvezels zelf zijn niet met het blote oog zichtbaar, maar sommige asbesthoudende materialen hebben een vezelige structuur. Bijvoorbeeld, asbestcement heeft vaak een lichtgrijze tot witte kleur en kan er vezelig uitzien als het breekt.
- Markeringen: Soms staan er op asbesthoudende materialen markeringen die aangeven dat er asbest in verwerkt is. Deze zijn echter niet altijd aanwezig.
- Locatie: Bepaalde delen van gebouwen zijn waarschijnlijker locaties voor asbest, zoals rond verwarmingssystemen, in kelders, op daken en in oudere badkamers en keukens.
Bovenstaande punten zijn indicaties, maar geven geen zekerheid of een bepaald materiaal wel of niet uit asbest bestaat. Hiervoor is altijd verder onderzoek nodig.
Heb je het vermoeden dat er asbest in je omgeving is en heb je asbest hulp nodig? Neem dan contact op met een gespecialiseerd bedrijf dat ervaring heeft met asbestinspectie en -verwijdering. Zij kunnen een grondige evaluatie uitvoeren en indien nodig veilige verwijderingsprocedures hanteren.
Regel nummer 1: géén paniek
Een cruciale factor in het veilig omgaan met asbest is kalmte. Paniek of onmiddellijke actie kan juist contraproductief werken. Als je vermoedt dat er asbest in je woning of bedrijfspand aanwezig is, is het allerbelangrijkste om het materiaal niet te verstoren. Dit betekent dat je niet moet proberen het zelf te verwijderen, beschadigen of erin boren.
Zelf aan de slag gaan met asbesthoudend materiaal kan verschillende gevolgen hebben:
- Vrijkomen van asbestvezels: Wanneer asbest beschadigd raakt, kunnen minuscule vezels in de lucht terechtkomen. Deze vezels zijn niet zichtbaar voor het blote oog, maar bij inademing kunnen ze diep in de longen dringen en op de lange termijn gezondheidsproblemen veroorzaken.
- Verspreiding: Door zelf te proberen asbest te verwijderen, loop je het risico de vezels te verspreiden naar andere delen van het pand of zelfs naar naburige gebieden.
- Wettelijke implicaties: In Nederland zijn er strikte regels en voorschriften rondom asbestverwijdering. Zonder de juiste licenties of toestemming kan het illegaal zijn om asbest zelf te verwijderen, wat kan leiden tot boetes of andere juridische gevolgen.
Moet asbest altijd verwijderd worden?
Het korte antwoord is nee, maar er zijn belangrijke overwegingen om in gedachten te houden.
- Staat van het materiaal: Als asbesthoudend materiaal in goede staat is en niet verstoord wordt, levert het doorgaans geen direct gevaar op. De asbestvezels zijn vastgebonden in het materiaal en komen niet vrij zolang het materiaal intact blijft. In dergelijke gevallen kan het soms veiliger zijn om het asbest te laten zitten dan het risico te lopen dat vezels vrijkomen tijdens verwijdering.
- Locatie: De plek waar het asbesthoudende materiaal zich bevindt, kan ook van invloed zijn op het besluit om het al dan niet te verwijderen. Als het materiaal zich op een plek bevindt waar het waarschijnlijk verstoord zal worden (bijvoorbeeld tijdens renovaties), kan het verstandig zijn om het preventief te verwijderen.
- Toekomstige plannen: Als er plannen zijn voor verbouwing of sloop van een gebouw waarin asbest aanwezig is, moet het asbest meestal eerst worden verwijderd om blootstelling en verspreiding van vezels te voorkomen.
- Wet- en regelgeving: In sommige gevallen kan wetgeving eisen dat asbest wordt verwijderd, vooral als het gaat om publieke gebouwen of bij de verkoop van vastgoed.
- Gezondheidsoverwegingen: Hoewel intact asbest vaak geen direct gevaar vormt, kiezen sommige mensen ervoor om het toch te verwijderen vanwege gemoedsrust. Het idee om in de nabijheid van potentieel gevaarlijk materiaal te leven, kan voor sommigen oncomfortabel zijn.
In conclusie, asbest hoeft niet altijd verwijderd te worden, maar het is essentieel om de staat, locatie en toekomstige plannen voor het gebouw of object te beoordelen. Als je vermoedt dat er asbest in je omgeving is, is het raadzaam om een professionele asbestinspectie uit te laten voeren. Een specialist kan adviseren over de beste aanpak en eventuele verwijderingsmaatregelen.